„აიდას“ სრულიად განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს ვერდის შემოქმედებაში და, ზოგა-
დად, საოპერო მუსიკაში. ეს იყო პირველი ნაწარმოები, რომელიც კომპოზიტორმა არა რო-
მელიმე ევროპული ქვეყნის, არამედ ეგზოტიკური ეგვიპტის ოპერის თეატრისთვის დაწერა
ასეთსავე უჩვეულო სიუჟეტზე. ეგვიპტის ხედივს, ისმაილ ფაშას სურდა, კაიროს ახალი ოპერის თეატრის ინაუგურაცია სახელგანთქმული ვერდის მიერ ამ მოვლენისათვის საგანგებოდ შექმნილი ნაწარმოებით აღნიშნულიყო, ამიტომ, მას ეკუთვნის „აიდას“ შექმნის ინიციატივა.
ნაწარმოების დეკორაცია, კოსტიუმები და აქსესუარები პარიზის ოპერაში გამზადდა და კაიროში გემით გადაიზიდა.
პრემიერა 1871 წლის შობის საღამოს, 24 დეკემბერს შედგა. კომპოზიტორი მას არდასწრე-
ბია, თუმცა, წარმატების მიუხედავად, ძალზე უკმაყოფილო დარჩა იმ ფაქტით, რომ ოპერის
ნახვის შესაძლებლობა მხოლოდ მაღალჩინოსნებს, პოლიტიკოსებსა და კრიტიკოსებს ერ-
გოთ. ამის გამო, ვერდიმ გადაწყვიტა, ნაწარმოების ნამდვილი პრემიერა ევროპაში, იტალი-
აში მოეწყო და დადგმის უმცირესი დეტალების გადაწყვეტაშიც კი აქტიური მონაწილეობა მიეღო.
კომპოზიტორმა უჩვეულოდ დიდი დრო დაუთმო მთავარი პარტიის მომზადებას
მომღერალთან, რომლის ხმასა და შესაძლებლობებზეც სპეციალურად იყო გათვლილი ეს
პარტია და რომლის საოპერო დებიუტიც 15 წლით ადრე შედგა თბილისის ახლად გახსნილ
ოპერის თეატრში. ტერეზა შტოლცმა „აიდას“ ევროპულ პრემიერაზე, მილანის La Scala-ში,
1872 წლის 8 თებერვალს, ისეთივე დიდი წარმატება მოიპოვა, როგორც თავად ოპერამ.
პრემიერიდან უმოკლეს დროში, „აიდა“ იტალიის ყველა უმთავრეს საოპერო თეატრში შეს-
რულდა და ქვეყნის საზღვრებსაც გასცდა. მალევე, 5 წელიწადში, 1876-77 წლების სეზონზე,
მისი ნახვის საშუალება თბილისის ოპერის მაყურებელსაც მიეცა. ბოლოს ვერდის „აიდა“ თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრში 2017 წელს, საიუბილეო 165-ე სეზონზე დაიდგა. ეს იყო „აიდას“ განსაკუთრებული ვერსია, რომლის პრემიერაც, ჯუზეპე ვერდის გარდაცვალებიდან 100 წლისთავის აღსანიშნავად, ვერდის ფესტივალზე, მისი მშობლიური ქალაქის, ბუსეტოს საოპერო თეატრში ლეგენდარულმა ფრანკო ძეფირელიმ დადგა.
ბლექ სი არენაზე კი წელს პირველად გაჟღერდება არა მარტო ვერდის „აიდა“, არამედ დაიდგმევა საოპერო სპექტაკლი. ეს განსაკუთრებული წარმოდგენა იქნება. „აიდას“ ამ დადგმის დეკორაციებიც და კოსტიუმებიც იტალიაში, კერძოდ სახელგანთქმული არენა დი ვერონას სახელოსნოშია დამზადებული.